De weg naar duurzaamheid. In deze serie hebben we het over duurzaamheid in de sneaker industrie. Welke alternatieven zijn er en in welke mate vormen sneakers een probleem voor het milieu? In dit tweede deel spreken we met Jarah Stoop en Jelske Peterson. Sinds 2013 hebben zij hun bedrijf Peterson Stoop waar zij schoenen repareren en een tweede leven geven.
Even voorstellen
In 2013 richtten Jarah Stoop en Jelske Peterson hun bedrijf Peterson Stoop op. Met hun bedrijf geven zij tweedehands schoenen een nieuw leven. De schoenen hebben een uniek en ietwat geestige look en geven iconische modellen een twist. Hierbij worden de zolen en neuzen vervangen door duurzame materialen die de schoen een langer leven geven.
“We waren al best een tijdje zoekende naar wat we nou precies wilden doen”, vertelt Jarah. “In een beurs in Parijs hebben we een schoen gepresenteerd. Deze was van natuurlijke materialen gemaakt en had een leren zool met een houten hak.” Toen Jarah en Jelske bij deze beurs niets verkocht hadden, kwamen ze met een nieuw concept.
“We hebben ons plan omgegooid en de zool op een Nike Air Force 1 gezet. Vanuit daar kregen we direct bestellingen uit Japan en werden ons sneakers vanuit New York opgestuurd. Zodoende is het gaan lopen”, vertelt Jarah.
Het begon met een Air Force 1
De eerste sneaker die een nieuwe zool kreeg, was de Nike Air Force 1. Het witte paartje kreeg een Peterson Stoop-look en had een zool van kurk en leer gekregen. Na een filmpje op Instagram geplaatst te hebben, kregen de twee een hoop commentaar op hun ontwerp. “We werden finaal gefileerd”, vertelt Jelske. “Hoe durf je aan de Air Force te zitten?”
Veel van de comments waren negatief. Toch zagen de twee dit niet als een tegenslag. “Het is voor ons als makers belangrijk dat er emotie bij loskomt”, vertelt Jarah. “Als er mensen zijn die het ontwerp heel lelijk vinden, betekent dit ook dat er mensen zijn die dit juist heel mooi vinden.” Ook beseften ze beide dat hun concept niet voor iedereen weggelegd is. “Het is echt iets unieks”, aldus Jelske.
Jelske heeft zelf langere tijd als schoenmaker gewerkt en neemt veel van haar kennis mee in de ontwerpen van de schoenen. “Ik heb zo’n 6 à 7 jaar gewerkt bij een schoenhersteller en heb hier honderden schoenen gerepareerd. Hier heb ik zoveel geleerd over de constructie van schoenen en hoe je ze kunt verbeteren”, vertelt ze.
Voordat Jarah en Jelske een eigen atelier hadden, hadden ze een bureau achterin bij de schoenhersteller. “Wanneer er iemand met sneakers binnenkwam, werd die standaard weggestuurd want sneakers konden hier niet gerepareerd worden. Dit hoorden wij zo vaak, dat heeft zeker een zaadje geplant”, aldus Jarah. Zodoende is het huidige Peterson Stoop begonnen.
Werkwijze Peterson Stoop
De schoenen van Peterson Stoop worden op een bijzondere manier gemaakt. “Als eerste worden de sneakers uit elkaar gehaald”, vertelt Jelske. “We verwijderen de zool en wassen de schoen. Hierna beginnen we met het ontwerp toepassen en krijgt de schoen een nieuwe zool van kurk of leer.”
Jarah: “Je bouwt de schoen helemaal opnieuw op.” Hierbij worden de reparatie technieken gebruikt die volgens Jarah en Jelske door iedere schoenenmaker toegepast kunnen worden. Dit was in eerste instantie ook het doel van de ontwerpers. “We hadden Peterson Stoop eigenlijk helemaal niet als wholesale concept bedacht”, vertelt Jarah. “We dachten, mensen sturen ons hun schoenen op en wij bouwen ze weer op.”
Vrij plots kregen ze een grote bestelling uit London. “Onze eerste grote bestelling kwam uit London en bestond uit 81 paartjes”, vertelt Jelske. “Dat is uitgegroeid tot wat het nu is.”
Duurzame werkwijze
Ondanks dat Peterson Stoop op een duurzame werkwijze te werk gaat, zijn ze eigenlijk niet zo heel erg bezig met duurzaamheid. “Wij vinden duurzaamheid ook niet zo heel interessant eigenlijk, dat is het tegenstrijdige”, vertelt Jarah. “Voor ons is duurzaamheid niet het belangrijkste, maar gaat het meer om de ontwerpen erachter en welke materialen en modellen we gebruiken. Duurzaamheid gaat daarin gepaard.”
Jelske is het hiermee eens: “Het is eigenlijk gewoon een vast gegeven dat de sneakers van ons duurzaam zijn. Waarom zou je iets op deze wereld willen zetten wat niet bijdraagt of het milieu minder belast? Nieuwe goedkope zooi is er al te veel.”
Duurzaamheid is voor Peterson Stoop eigenlijk heel gewoon en vinden ze het eerder bijzonder dat niet elk bedrijf dit zo ziet. “Ik denk dat het probleem is, dat sneakermerken hun oude vertrouwde gewoontes niet kunnen loslaten”, vertelt Jarah. “Als bedrijf moet je eigenlijk vanaf nul beginnen en vanuit daar een schoen opnieuw opbouwen.”
Tegenwoordig zijn er verschillende duurzaamheidsprojecten bij merken als Nike, adidas en VEJA. Een goed initiatief, maar volgens Jelske en Jarah zijn er al zoveel schoenen, dat nieuwe maken onnodig is. Wel begrijpen ze dat niet iedereen in gerecyclede sneakers wilt rondlopen. “Gerecyclede sneakers zijn niet voor iedereen iets”, vertelt Jarah. “Wij maken schoenen die ervoor zorgen dat het probleem besproken wordt, maar het is niet de oplossing.”
Steentje bijdragen
Met hun schoenen willen Jarah en Jelske een steentje bijdragen. Als ’s werelds grootste reparatiebedrijf, zijn zij degenen die met alle moeilijkheden kampen. “Het repareren van de schoenen is een heel kostbaar proces”, vertelt Jarah. Soms zijn de twee uren bezig met het selecteren en schoonmaken van de schoenen, om ze vervolgens opnieuw op te bouwen tot een nieuw design.
Jarah: “Als wij een klein steentje kunnen bijdragen waardoor we bedrijven aan het denken zetten, denk ik dat we de goede kant op gaan.” Met hun werkwijze proberen ze een inspiratie te zijn voor grote bedrijven. Zo zijn er geen reparatiemogelijkheden bij grote merken en zou dit volgens hen best een goede oplossing kunnen zijn. “Blijf niet op de gebaande paden, en verken nieuwe ideeën”, aldus Jarah.
Hierin speelt de producent een grote rol in. “Het is niet de taak van de consument om hier de volle verantwoordelijkheid in te nemen”, vertelt Jelske. Volgens haar ligt de verantwoordelijkheid bij de grote merken en hun marketingstrategie. “Stel, Nike zou in een toffe campagne zeggen: ‘We gaan met z’n allen recyclen’, slaat dit echt wel aan.”
Jarah: “De consument wilt heus wel, maar je moet ze wel de handvaten geven.”
Toekomstvisie
Jarah en Jelske zien zichzelf als echte doorzetters. “Toen we in 2013 ons afvroegen wat we nu eigenlijk wilden doen en wat ons doel was, was ‘niet opgeven’ eigenlijk ons antwoord op alles”, vertelt Jarah. “Al zijn we de last man standing.” Deze mentaliteit heeft hen geleid tot het punt waar ze nu staan. Zo hebben ze op ComplexCon in Chicago gestaan met hun ontwerp in samenwerking met Timberland.
“Dat was echt een toffe ervaring”, vertelt Jelske. “Er kwamen zelfs mensen naar ons toe voor onze handtekeningen.” Ook het maken van de schoen in samenwerking met Timberland was een hele ervaring. “We kregen de vraag om de Timberland boot te verduurzamen en in een nieuw jasje te steken”, vertelt Jarah. “Toen zijn we met een aantal ontwerpers naar de Dominicaanse Republiek gegaan en zijn er een aantal van onze schoenen in productie gegaan.”
Ook voor de komende maanden hebben de twee grote plannen en nieuwe ideeën. “We hebben heel veel doelen”, vertelt Jarah. Zo willen ze volgend jaar het wat rustiger aandoen op gebied van schoenen en meer tijd vrij maken om de creativiteit in de vrije loop te laten. “We willen naast schoenen ook meer focussen op andere toepassingen van het patchwork materiaal dat we ontwikkeld hebben. Kunstwerken, wandkleden en natuurlijk schoenen van patchwork”
Veel geven de twee nog niet weg. Wel gaan ze de komende maanden het roer omgooien en komen ze met nieuwe ideeën. “Wat dat is, vertellen we nog niet. Het gaan in ieder geval geen sneakers worden, maar het wordt helemaal leuk”, aldus Jarah.